Rok publikacji: 2019
Demokracja i społeczeństwo obywatelskie

In the grip of authoritarian populism. Polish attitudes to an open society

Raport podsumowuje wyniki dotyczące Polski, zgromadzone w badaniu Voices on Values: How European publics and policy actors value an open society (Głosy na temat wartości: jak Europejscy obywatele i podmioty polityczne cenią otwarte społeczeństwo). Pokazuje, że ponad 70 proc. respondentów badania zrealizowanego przez Instytut Spraw Publicznych zgadza się z opinią, że nowo przybyli powinni być traktowani równo, pomimo rządowego sprzeciwu wobec przyjmowania imigrantów. Natomiast 80 proc. sądzi, że prawa mniejszości powinny być chronione. Z sondażu wynika jednak, że młodzi Polacy (w wieku od 18 do 34 lat) popierają w mniejszym stopniu wartości społeczeństwa otwartego, a w większym społeczeństwa zamkniętego, niż ich starsi współobywatele. Okazuje się też, że komfort materialny jest dla pokolenia osób w wieku 18-34 lat ważniejszy niż funkcjonowanie demokratycznych zasad. Wpływa to na ich większą gotowość do oddania wartości społeczeństwa otwartego dla większego bezpieczeństwa ekonomicznego.

Zagadnienia dotyczące różnorodności kulturowej, bardziej niż jakakolwiek inna kwestia, mają moc dzielenia Polaków. Poziom uznania dla wszystkich wartości społeczeństwa otwartego (dotyczących różnorodności kulturowej oraz demokracji liberalnej) jest zróżnicowany w zależności od deklarowanych preferencji partyjnych i zadowolenia z sytuacji politycznej w kraju lub jego braku. Wpływ na postawy mają także płeć, wiek, poziom wykształcenia i akceptacja dla obecności religii w życiu publicznym. Idea społeczeństwa otwartego stoi więc w centrum polskiej debaty politycznej.

Wartości demokratyczne mają w Polsce płytkie korzenie. Aż 69% Polaków akceptuje model demokracji większościowej, a 60% jest skłonnych przyznać rządowi prawo do cenzury mediów (szczególnie zagwarantowania, by przekazywały wyłącznie pozytywny wizerunek kraju). Daje to polskim politykom doskonałą okazję do manipulowania tymi wartościami. Hasła o przeciwdziałaniu różnorodności kulturowej i ochronie polskich wartości nadają się do wykorzystania w pierwszej kolejności w bardziej skoordynowanym ataku na wartości społeczeństwa otwartego.

Nasze badanie „Voices on Values” pokazuje też negatywny wpływ obecności Kościoła katolickiego w życiu politycznym. Osoby uznające i wspierające obecność Kościoła w życiu publicznym częściej prezentują postawy społeczeństwa zamkniętego. Akceptacja obecności wartości religijnych w życiu publicznym jest również zbieżna z większą gotowością do wymiany wartości społeczeństwa otwartego na postawy im przeciwne.

POBIERZ RAPORT (PDF)

Informacje o badaniu:

1. Badanie Voices on Values: How European publics and policy actors value an open society (Głosy na temat wartości: jak Europejscy obywatele i podmioty polityczne cenią otwarte społeczeństwo) opiera się na sondażu przeprowadzonym wśród ponad 6000 respondentów od lutego do marca 2018 r. oraz wywiadach z 70 ekspertami przeprowadzonych od lutego do maja 2018 r. Wszystkie działania badawcze podjęto w 6 krajach europejskich: Francji, Grecji, Niemczech, Polsce, Węgrzech i Włoszech.

2. Wszystkie raporty z badania są opublikowane pod adresem http://voicesonvalues.dpart.org/. Udostępnieniu raportów towarzyszyły dwa wydarzenia w Berlinie (szczegóły: https://dgap.org/en/node/31908 oraz https://dgap.org/de/node/31909).
 

Pobieranie publikacji

Podaj adres e-mail, na który publikacja ma zostać wysłana:
Zapisz się do newslettera
Newsletter