Polska nie jest przygotowana na zmiany demograficzne. Nie istnieje w Polsce system opieki geriatrycznej. Brakuje diagnozy i kompleksowych rozwiązań instytucjonalnych dotyczących budowania zrównoważonego modelu opieki i aktywizacji ludzi starszych, w którym zadania i obowiązki byłyby w sposób kompleksowy i jednocześnie komplementarny podzielone pomiędzy rodzinę, organizacje pozarządowe i instytucje publiczne. Nie ma też rozwiązań wspierających rodziny sprawujące opiekę nad osobami starszymi i przewlekle chorymi, które pozwalałyby im łączyć role zawodowe i rodzinne. Brakuje wreszcie pomysłu na upodmiotowienie (empowerment) seniorów, tak by byli aktywną stroną oferowanych im i dla nich działań.
Celem projektu realizowanego przez ISP jest:
• zdiagnozowanie potrzeb społecznych dotyczących rodzaju i zakresu wsparcia dla ludzi starszych i rodzin sprawujących opiekę nad seniorami (tzw. opiekunów nieformalnych),
• identyfikacja skali, form i rodzajów wsparcia kierowanego do osób starszych przez: środowisko lokalne (gmina), sektor pozarządowy, kościół oraz sektor komercyjny w różnych środowiskach lokalnych (model wiejski i miejski),
• zdiagnozowanie potrzeb i sposobów oraz form aktywizacji seniorów,
• analiza procesu marketyzacji usług opiekuńczych i jego znaczenia dla przyszłości rynku pracy,
• stworzenie propozycji zrównoważonego modelu opieki i aktywizacji ludzi starszych.
W ramach projektu zostały przeprowadzone badania jakościowe (wielokrotne studium przypadku) realizowane techniką pogłębionych wywiadów swobodnych.
Do badań zostały wybrane dwa województwa: warmińsko-mazurskie i podlaskie.
Wybór regionów podyktowany został ich sytuacją demograficzną (stopień zaawansowania starzenia w perspektywie długookresowej) i społeczno-ekonomiczną (regiony o słabszym rozwoju społeczno-ekonomicznym). W każdej z wylosowanych gmin (zarówno o charakterze miejskim, jak i wiejskim) do udziału w badaniach zaproszeni zostali zarówno przedstawiciele lokalnych społeczności realizujących zadania wspierania i opieki nad osobami starszymi (przedstawiciele gminnych urzędów, pracownicy pomocy społecznej, pracownicy instytucji opiekuńczych, przedstawiciele organizacji pozarządowych i lokalnych organizacji komercyjnych świadczących usługi na rzecz osób starszych), jak i sami seniorzy i ich opiekunowie.
Analiza materiału zgromadzonego w toku badań terenowych pozwoli na wypracowanie wniosków i rekomendacji, które przyczynią się do zaprojektowania systemu polityki społecznej odpowiadającego na aktualne wyzwania związane ze zmianami demograficznymi.
Termin realizacji: maj 2010 – kwiecień 2011.
